Skutki zaistniałej sytuacji kryzysowej rozpatrywane są zazwyczaj z punktu widzenia zagrożeń pierwotnych. Praktycznie nie dokonuje się oceny strat w stosunku do zagrożeń, które powstają wskutek tzw. efektu domina, przybierając postać zagrożeń następczych. Brak oceny skutków tych zagrożeń jest wynikiem ich powstania w czasie późniejszym w stosunku do zdarzenia wywołanego zagrożeniem pierwotnym. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że zagrożenia następcze powodują często sytuacje kryzysowe opóźnione bądź odległe w różnych dziedzinach funkcjonowania państwa, a skutki rozpatrywane są wtedy bez powiązania ich ze zdarzeniem pierwotnym.

Znaczenie pandemii COVID-19 nie pozostaje bez istotnego wpływu na zdolności sił NATO na wschodniej flance Sojuszu Północnoatlantyckiego. Skala zjawiska była obserwowalna w związku z modyfikacją scenariuszy i przebiegu największego ćwiczenia w Sojuszu zaplanowanego na rok 2020, czyli DEFENDER-Europe 2020. W niniejszym komentarzu autor stara się odpowiedzieć na pytanie, jak bardzo pandemia wpłynęła na realizację samego ćwiczenia, jaki może mieć wpływ na realne zdolności Sojuszu i jaki wpływ ta sytuacja może mieć na bezpieczeństwo Polski.

It is a challenging task to predict the spread of the novel coronavirus, as most of the experts underscore that its characteristics are, to a great extent new. Specifically, it is believed that this pathogen is substantially more infectious than a “normal’ flu strain. However, judging from the current information regarding the course of the pandemic in various countries, we may try to predict its trajectory in areas which have so far been less severely affected. In the Middle East, according to the official data available, the spread of Covid-19 is relatively low. Other than a high rate of infections in Iran and Turkey, the worst-hit country seems to be Saudi Arabia with only 5,862 people infected as of April 15th, 2020. But this is probably just the beginning of the outbreak in the region, and we may expect to see a catastrophic epidemic which will likely erupt in the region. It will also have severe ramifications for regional security. This commentary explores some of the worst-case scenarios. For this purpose, we assume that the Covid-19 will spread rapidly in the Middle East and affect millions of people.